Hemipleji (İnme) Nedir?
Hemipleji (inme); algılama, motor ve duyusal fonksiyonlar, konuşma ve mental yeteneklerde bozukluklarla ortaya çıkan, vücudun bir yarısının kullanılamaması durumudur. Hemipleji genelde serebro vasküler olay (SVO) olarak da tanımlanır ve hasara uğramış beyin hemisferinin karşı tarafındaki alt ve üst ekstremitelerde (uzuvlarda) açığa çıkan hareket ve duyu kaybının olmasının yanı sıra tüm vücutta denge, algı problemleri ve kuvvet kaybı ile karakterize nöromusküler klinik bir tablodur.
Hemipleji Belirtileri Nelerdir?
- Yürümede zorluk
- Denge bozuklukları
- Mesane ve bağırsak kontrol kaybı
- İdrar ve gaita tutamama
- Depresyon ve stres halinde olma
- Yutkunma güçlükleri
- Kas spazmları (istemsiz kas kasılmaları)
- Ağrı ve uyuşmalar
- Algılama bozukluğu
- Motor ve duyusal fonksiyon kaybı
- Konuşma bozukluğu
- Mental yeteneklerde bozulma (zihinsel bozulmalar)
- Bilişsel bozukluklar
- Görsel hafıza kaybı
- Vücudun bir yarısını ihmal etme (Neglect Sendromu)
- Günlük yaşam fonksiyonlarını gerçekleştirememe
- İşitme ve görme bozuklukları
- Proprioseptif duyu kaybı (uzaydaki konum algısı)
Beyin lezyonu olan kişiler bilgilerin algılanması ve organize edilmesinde zorluklarla karşılaşmaktadır. Hemiplejik birey yapılması gereken iş sırasında planlama, otomatik dikkat ve işin gerektirdiği aşamalara uyum gösterme açısından yeterli dikkat sergileyemeyebilir, sıralama veya mantık hatası yapabilmektedir. Duyu, algı ve motor bütünleme bozuklukları şeklinde kendini göstermektedir. Hemiplejiden sonra sıklıkla ortaya çıkan kognitif (bilişsel) ve algı bozuklukları kişilerin fonksiyonel bağımsızlığını olumsuz olarak etkilemektedir. Fiziksel ve bilişsel bozukluklar beraberinde depresyona ortam hazırlamaktadır.
Hemipleji Nedenleri Nedir?
Başlıca sebepleri;
- Beyin kanaması: beynin içine veya etrafında kanama
- Beyin trombozu: beyindeki kan damarlarının (genellikle bir kan pıhtısı ile) tıkanması sonucu inme
- Serebro vasküler olaylar (SVO)
- Tümörler
- Kollajen vasküler hastalıklar
| Değiştirilemeyen Risk Faktörleri | Kesinleşmiş Değiştirilebilen Risk Faktörleri | Kesinleşmemiş Değiştirilebilen Risk Faktörleri |
| Yaş | Hipertansiyon | Alkol kullanımı |
| Cinsiyet | Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı) | Beslenme bozukluğu |
| Irk | Kalp hastalıkları | Fiziksel inaktivite |
| Aile öyküsü | Hiperlipidemi | İlaç kullanımı ve bağımlılığı |
| Sigara | Hormon tedavisi | |
| Asemptomatikkarotisstenozu | Hiperkoagülabilite | |
| Orak hücreli anemi | İnflamasyon-enfeksiyon |
Hemipleji (İnme) Teşhisi Nasıl?
İnme Değerlendirme Rehberi (36), inmeye özel kullanılan ölçeklerdir. Teşhis, semptomlar ve aşağıda bahsi geçen testlerle yapılmaktadır. Beyin hasarının yeri genellikle fiziksel bulgulardan tespit edilebilir, bazı vakalarda BT (Bilgisayarlı Tomografi), EEG (Elektroensefalografi) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır.
Vücut yapı ve fonksiyonlarını değerlendirmek için;
♦Stream ölçeği
♦Orpington prognostik ölçeği
♦Tardeu spastisite ölçeği
♦Modifiye Ashworth ölçeği
♦NIH İnme ölçeği
♦Fulg-Meyer motor değerlendirme
Aktivite kısıtlılığını değerlendirmek için;
♦6 dakika yürüme testi
♦10 metre yürüme testi
♦Berg denge ölçeği
♦Dinamik yürüme indeksi
♦9 delikli peg testi
♦5 kez otur kalk testi
♦Fonksiyonel bağımsızlık ölçeği
♦Fonksiyonel uzanma testi
♦Zamanlı kalk yürü testi
♦Kol motor beceri testi
♦Fonksiyonel bağımsızlık ölçeği
♦Motor aktivite günlüğü
Katılım kısıtlılığı için;
♦İnme etki ölçeği
♦SF-36
♦Yaşam alışkanlıkları değerlendirmesi
♦Modifiye rankin ölçeği
♦İnmeye özgü yorgunluk etki ölçeği
